|
Radyasyonu ortamda yol alan enerji olarak tanımlamak mümkündür. Bu tanım kapsamında doğal ya da yapay radyoaktif çekirdeklerin kararlı yapıya geçebilmek için dışarı saldıkları hızlı parçacıklar ve elektromanyetik dalga şeklinde taşınan fazla enerjileri de “radyasyon” olarak adlandırılır. Radyasyon iyonize ve iyonize olmayan radyasyon şeklinde ikiye ayrılır. Radyo dalgaları, mikrodalga, kızıl ötesi ışınlar (ısı), görünebilir dalga boyundaki ışınlar ile mor ötesi ışınlar iyonize olmayan radyasyonu meydana getirirken, X- ışınları, gama ışınları ve kozmik ışınlar iyonize radyasyonu oluşturur.
Radyasyonun yüksek dozlarının ölümcül olduğu bilinmektedir. Düşük doz radyasyonun ise vücutta birikmesi ile uzun vadede başta kemik iliğine olmak üzere kromozomlar üzerine de olumsuz etkileri olduğu gösterilmiştir. Mesleklerinden ötürü her gün belli bir miktar düşük doz radyasyona maruz kalan meslek gruplarında yapılan araştırmalarda kan hücrelerinde anomaliler ve kromozomlarda kırılma, eksilme gibi defektlere rastlanmış bu defektlerin kişilerin yaşlanmalarını hızlandırdığı gösterilmiştir.
Bu çalışmada, mesleki olarak düşük doz radyasyona maruz kalan radyoloji tekniker/teknisyenlerinin kan hücreleri periferik kan yayması yöntemi ile kromozomlarındaki olası defektler ise telomeraz aktivasyon testi yöntemi ile analiz edilerek aldıkları düşük doz radyasyonun radyoloji çalışanlarının kemik iliğine ve yaşlanmalarına etkisi araştırılacaktır.
Çalışma, hastanelerin radyoloji birimlerinde radyoloji teknikerleri olarak çalışan 18-65 yaş arasındaki erkek ve kadınlardan oluşan 109 (%95 güç oranında) birey ile yapılacaktır. Fakat kalıtsal bir kansızlığı bulunan (Talasemi, Orak hücre anemisi vs), malign bir hastalığa (kanser) sahip kişiler ve çeşitli hastalıklardan ötürü radyoterapi alan bireyler çalışmaya dahil edilmeyecektir.
Çalışmadan elde edilen veriler SPSS ve GarphPad istatistik programlarında analiz edilerek radyasyonun kan hücreleri ve yaşlanmaya etkisi arasındaki korelasyon araştırılacaktır.
|